Enterobacteriaceae oporne na karbapenemy
31 Stycznia 2024 (Ostatnia aktualizacja 25.10.2024)
W ostatnich latach, pod wpływem selektywnego wyzwania jakim są antybiotyki, znacznie wzrosła różnorodność i liczba lekoopornych drobnoustrojów chorobotwórczych. Stwarza to ogromne wyzwania w diagnostyce klinicznej i leczeniu, szczególnie w przypadku infekcji wywołanej przez Enterobacteriaceae opornych na karbapenemy, czyli antybiotyki β-laktamowe nazywane często lekami ostatniej szansy. Określenie to wynika z faktu, że karbapenemy charakteryzują się najszerszym spektrum działania spośród dostępnych antybiotyków, a to sprawia, że stosuję się je do zwalczania tlenowych i beztlenowych patogennych drobnoustrojów, zarówno Gram-dodatnich, jak i Gram-ujemnych. Wprowadzone w połowie lat 80, przez długi czas pozostawały niewrażliwe na działanie β-laktamaz. Niestety nadużywanie i nieprawidłowe stosowanie antybiotyków spowodowało powstanie bakteryjnych szczepów opornych na ich działanie.
Karbapenemazy
Oporność Enterobacteriaceae na karbapenemy może wynikać z kombinacji zaburzeń błony zewnętrznej i nadekspresji ß-laktamaz o ograniczonej aktywności karbapenemaz, jednak ich głównym mechanizmem oporności jest produkcja karbapenemaz, czyli enzymów hydrolizujących wiązanie β-laktamowe powodujących inaktywację tych antybiotyków. Karbapenemazy możemy podzielić na trzy klasy, wśród których wyróżnia się pięć głównych karbapenemaz: Klebsiella pneumoniae karbapenemaza (KPC; należąca do β-laktamaz klasy A), metalo-β-laktamazy NMD, VIM i IMP (należące do β-laktamaz klasy B) oraz hydrolizująca karbapenemy oksacylinaza-48 (OXA-48; należąca do β-laktamaz klasy D).
Aspekty kliniczne
Karbapenemy stanowią jedną z najważniejszych opcji terapeutycznych wobec pałeczek Gram-ujemnych, zwłaszcza w przypadku gdy zakażenia mają przebieg ciężki i są powodowane przez Klebsiella pneumoniae lub Escherichia coli, czyli bakterie oporne na inne antybiotyki. K. pneumoniae jest częstym czynnikiem etiologicznym zakażeń układu moczowego, pokarmowego, oddechowego czy nawet krwi. Może się łatwo przenosić pomiędzy pacjentami w zakładach opieki zdrowotnej i jest częstą przyczyną wystąpienia ognisk epidemicznych. Co gorsze bakterie te wykazują zdolność do wytwarzania enzymów nabytych, w tym karbapenemaz, sprawiając że w wielu przypadkach pozostaje nam niewiele opcji terapeutycznych.
Dlaczego poszukujemy aktywności karbapenemaz a nie oporności na karbapenemy?
- Jest kilka powodów wykrywania nabytych genów karbapenemaz.
Łatwo się rozprzestrzeniają, gdyż są głównie zlokalizowane na plazmidach, w szczególności u Enterobacteriaceae. - Mają zdolność rozprzestrzeniania pomiędzy gatunkami pałeczek jelitowych (dotyczy to wszystkich trzech genów kodujące główne typy karbapenemaz, tzw. blaKPC, blaNDM i blaOXA-48).
- Geny blaKPC i blaNDM zidentyfikowano u Enterobacteriaceae, P. aeruginosa i A. baumannii z potwierdzeniem ich zdolności do pokonywania barier gatunkowych.
Powyższe kwestie sprawiają, że wykrywanie szczepów wielolekoopornych (MDR, a nawet PDR) jest niezmiernie istotne dla zapobiegania ich rozprzestrzeniania oraz do ustalania strategii terapii antybiotykowej. Tym bardziej, że weryfikacja samej oporności, będzie uwzględniała również szczepy wykazujące oporność wynikającą z nieprzepuszczalności, która nie jest przekazywana i nie ma możliwości rozprzestrzenienia jej wśród pacjentów. Co więcej ten typ oporności może ulec zmianie na wrażliwość, poprzez zaprzestanie stosowania presji antybiotykowej. Cechy te sprawiają, że oporność wynikająca z nieprzepuszczalności nie wymaga tak ścisłej kontroli.
Nowy test umożliwiający detekcję karbapenemaz typu KPC, NDM, OXA-48, IMP i VIM
Dynamiker Biotechnology, jeden z liderów diagnostyki inwazyjnych zakażeń, wprowadził do swojej oferty kasetkowy test immunochromatograficzny umożliwiający jakościowe wykrywania in vitro karbapenemaz typu KPC, NDM, OXA-48, IMP i VIM w próbkach bakteryjnych uzyskanych po hodowli. Test pozwala na szybą identyfikację obecności jednej lub więcej z pięciu karbapenemaz w próbkach bakterii oraz do identyfikacji oporności pacjentów na antybiotyki karbapenemowe.
Zapoznaj się z poniższą ulotką oraz instrukcją i dowiedz się więcej o Carbapenem Resistant Enterobacteriaceae Test Kit (LFA).